ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, FLORA FILOPAPPOU ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΒΡΑΧΩΝ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ

Η παρούσα έκδοση συνοδεύει την ομότιτλη έκθεση που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Εϋνάρδου στην Αθήνα (9 Μαΐου-28 Ιουλίου 2018) και αποτέλεσε καρπό οκταετούς έρευνας, εστιασμένης στο τοπίο του Λόφου Φιλοπάππου. Οι καθημερινοί περίπατοι του Ν. Παπαδόπουλου με τον σκύλο του στον λόφο έδωσαν το έναυσμα για την αναζήτηση αυτή, που μετουσιώθηκε σε διεπιστημονικό εικαστικό εγχείρημα, στο οποίο συνέβαλαν με τις γνώσεις τους βοτανικοί, αρχαιολόγοι και θεωρητικοί. Το εγχείρημα οδήγησε τον καλλιτέχνη σε μια ιστορική αναδρομή που φτάνει μέχρι την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Χριστόφορο Κολόμβο, και αυτό επειδή τότε ήρθαν στο φως νέα είδη φυτών, τα οποία μεταφέρθηκαν με διάφορους τρόπους στη γηραιά Ευρώπη και μετέβαλαν αντίστοιχα τη χλωρίδα της. Έτσι η έννοια της παγκοσμιοποίησης αποκτά μια νέα διάσταση καθώς περνά στο φυτικό βασίλειο, με τις εκούσιες ή ακούσιες μετακινήσεις των φυτών από τόπο σε τόπο και από ήπειρο σε ήπειρο. Παράλληλα η έρευνα αποκάλυψε ότι μέχρι τον 19ο αιώνα ο λόφος ήταν γυμνός από βλάστηση, και μάλιστα, λόγω της εικόνας που παρουσίαζε, είχε κερδίσει την προσωνυμία "Πόλη των Βράχων". Η εισαγωγή της ξενόφερτης χλωρίδας, η οποία σταδιακά πρασίνισε τον λόφο, υπήρξε απόρροια αποκλειστικά των ανθρώπινων παρεμβάσεων στο αττικό τοπίο και ήταν ακριβώς αυτή που του προσέδωσε την εικόνα ενός τεράστιου, ανοιχτού κήπου μέσα στη φύση. Ο κήπος αποτελεί μια πανάρχαια επινόηση του ανθρώπου, που ανέκαθεν αποσκοπούσε τόσο στην αισθητική απόλαυση όσο και στη συμβολική λειτουργία του ως χώρου περίκλειστου, ασφαλούς και τρόπον τινά ιερού. Στην καλλιέργειά του βρέθηκαν αναλογίες με την καλλιέργεια του πνεύματος, ενώ παράλληλα αναπτύχθηκε ένας προβληματισμός σχετικά με τον σεβασμό που οφείλει ο άνθρωπος όταν επιχειρεί να εξημερώσει τη φύση. Η ζωτική σημασία που απέκτησε ο ιδιότυπος κήπος του λόφου για τους ανθρώπους που ζουν κοντά του αλλά και για την Αθήνα που διαρκώς μεγαλώνει γύρω του αποδεικνύεται από τη μέριμνα αρχικά των περιοίκων, οι οποίοι φύτευαν και περιποιούνταν τα